Meditasyon binlerce yıllık geçmişe sahip kadim öğretilerden oluşan ve günümüze kadar gelen bir pratik. Bugün bilinen ve uygulanan yüzlerce farklı meditasyon tekniği bulunmakta. 

Meditasyon biçimleri ait oldukları inanç sistemine, sosyo-kültürel farklılıklara, coğrafi bölgelere ya da farklı düşünce yapılarına göre farklılık göstermekte.

Meditasyon teknikleri farklılık gösterse de temelde tüm meditasyon teknikleri kişinin normal hayattaki bilinç durumunun farkına vararak kişinin ufkunu açmayı ve gerçek farkındalığa ulaşmayı amaçlar.

Meditasyon Nedir?

Meditasyon, zihinsel bir egzersiz, zihni eğitmek için bir yaklaşımdır. Eylemsiz, yargısız, sadece gözlem yaparsınız.

Aslında tam olarak hiç birşey yapmama durumudur. Eylem yoktur, düşünce yoktur, duygu yoktur. Zihnin ötesindeki hakikate temas etme işlemidir ki bu noktada ‘müdahale eden’ veya ‘yargılayan’ değil sadece ama sadece ‘gözlemci’ yani ‘ruhsal öz’ olursunuz. Yalnızca bu anda ve varolursunuz.

Bir öğrencim bana şunu sormuştu; ‘Hocam ben düşüncelerim değilim, ben duygularım değilim, o değilim, bu değilim peki neyim ben!?’ 🙂 İşte meditasyon o ‘Tam olarak olduğumuz gerçek benlik ve öz’e ulaşmak için bir araç. Maalesef ki ilk oturuşta veya her oturuşta ‘ruhsal öz’ ile bir buluşma gerçekleşmiyor. Benim de yaklaştığım anlar oldu ancak kavramanın ve anlatmanın çok zor olduğunu söyleyebilirim. Tam olarak kavramak için deneyimlemek ve sürekli hale getirmek gerekiyor.

En sık karşılaştığım yanılgılardan biri, meditasyonun zihin aktivitesini durdurmaktan ibaret olduğu inancı. ‘Düşüncelerimi durduramıyorum ve meditasyon yapamıyorum.’ düşüncesi. Düşüncelerimizi durdurmaya veya görmezden gelmeye çalışmak zihnin doğasıyla savaşmak anlamına geliyor. Tam aksine kendimizi zihnimizin akışını görmeye ve bu akışın farkına varmaya davet ediyoruz. Bazı günler zihniniz çok daha sakin olabilir, bu hâlin keyfini çıkarabilir ve geçiciliğini fark edebilirsiniz.

Meditasyon Sırasında Ne Oluyor?

Meditasyon sadece beyni çalıştırmıyor, beynin ‘nöroplastisite’ olarak bilinen özelliği sayesinde onu kalıcı olarak değiştiriyor.

Meditasyon pratiği binlerce yıldır var olan bir uygulama olmasına rağmen, görünüşte basit ve belki sıkıcı olan bu zihinsel egzersizin hem bedenimizde hem de zihnimizde nasıl önemli değişiklikler meydana getirebileceğinin arkasındaki bilimi yeni çözmeye başlıyoruz.

Beyin teknik olarak meditasyon yoluyla ‘büyümüyor’, ancak hafıza, öğrenme ve duygu ile ilişkili bir alan olan hipokampustaki hücrelerle (gri madde) daha yoğun hale gelebiliyor. Uzun vadeli meditasyon yapanların odaklanma, olumlu duygular geliştirme, duygusal istikrarı sürdürme ve dikkatli davranışlarda bulunma konusunda çok daha iyi bir yeteneğe sahip olabileceği görülüyor. Bu özellikler basitçe günlük meditasyon eyleminden değil, beyindeki meditasyonun zaman içinde neden olduğu yapısal değişikliklerden kaynaklanıyor.

Meditasyonu beynimiz için bir ‘çalışma’ olarak düşünürsek, değişikliklerin geçici olduğunu düşünebiliriz – eğer çalışmayı bırakırsak, beyinlerimiz temel bir düzene geri dönebilir. Yeni araştırmalar, bu değişikliklerin diyet yapmak kadar geçici olmadığını gösteriyor – beyinde meydana gelen değişiklikler kalıcı oluyor ve zamanla birleşiyor. Ne kadar uzun süre meditasyona devam edersek, faydasını da o kadar uzun süre koruyoruz.

Meditasyon Ne Değildir?

• Meditasyon yapmak gerçek hayattan kopup sessiz bir odaya kapanmak değildir.

• Meditasyon düşünceleri durdurmak veya duygularla savaşmak, onları bastırmak veya ötelemek değildir.

• Meditasyon boş bir şekilde oturmak değildir.

• Meditasyon uyku hali değildir.

• Meditasyon zaman kaybı değildir.

• Meditasyon rahatlamak için yapılmaz, hatta bazen çok rahatsız edici olabilir. Amaç vorolan ne ise onu görmek ve onunla var olmaktır.

Meditasyon Yöntemleri

Günümüzde uygulanan birçok meditasyon yöntemi var. Önemli olan sizin ruhunuz ve bedeniniz için en doğru yöntemi bulmanız ve sürekli hale getirmeniz çünkü doğru yöntemi kullandığınıza farkındalık seviyeniz yüksek bir düzeye ulaşır.

Bir meditasyon pratiği oluşturmak için araçlar hakkında daha fazla bilgi edinmek veya arkasındaki bilimi keşfetmek istiyorsanız, Netflix’de 8 animasyon bölümden oluşan ‘Headspace Meditasyon Rehberi’ni izlemenizi öneririm.  Meditasyonunuzu yönlendirmek için aşağıdaki meditasyon yöntemlerini deneyebilirsiniz.

Rehberli Meditasyon

Rehberli meditasyonlar son birkaç yılda giderek daha popüler hale geldi. Rehberli meditasyon, şahsen veya kayıttan bir başkası tarafından yürütülen, genellikle arka planda çalınan bir temaya ve rahatlatıcı bir müziğe sahip olan yöntemdir. Amaç veya temaya bağlı olarak genellikle 10 ila 15 dakika arasındadır ve şifa, niyet ve amacınızı bulmaya yöneliktir.

Başka bir kişi tarafından yönetildiği için, bu meditasyon tarzı yeni başlayanlar için mükemmeldir. Bunun yanı sıra, mevcut pratiğinizi geliştirmek veya enerjinizi ve dikkatinizi belirli bir sonuca odaklamak isteyenler için faydalıdır. Uygulamalar ürerinden veya stüdyolarda deneyebilirsiniz. Benim en çok kullandığım ve sevdiğim Deepak Chopra ve Oprah’nın birlikte yönlendirdiği meditasyonların yer aldığı Chopra Meditation Center ve Headspace.

Nefes Farkındalığı Meditasyonu

Nefes farkındalığı meditasyonu, rahat bir koltukta oturarak, gözlerinizi kapatıp dikkatinizi nefesinizi gözlemlemeye, soluk alıp verme eylemine  verme pratiğidir.

Bu yöntem zihin – beden birlikteliğini sağlamak ve stresi azaltmak için etkili bir yoldur. Aynı zamanda nefes sizi şimdiye taşıyan çok etkin ve kolay bir hatırlatmadır. Bu meditasyonu her gün kolaylıkla uygulayabilir, işyerinde ve evde stres anlarında faydasını görebilirsiniz.

İmgeleme Meditasyonu

Dikkatimizi ve enerjimizi yönettiğimiz şey büyür ve gelişir, dikkatimizi çektiğimiz şey azalır. Bu nedenle imgeleme, görselleştirme, bedeni etkilemek için zihni kullanmanın ve niyetimizi gerçekleştirmenin güçlü bir yoludur. Bilinçaltı çok güçlüdür ve görüntülerle çok iyi çalışır.

Yaygın olarak kullanılan bir görselleştirme pratiği sağlığa odaklıdır. Beden ve zihninizi sağlıklı, canlı ve enerji dolu veya topraklanmış, huzurlu ve sakin olarak görselleştirerek, bunları hem zihinsel, hem de fiziksel olarak ortaya çıkarmaya başlayabilirsiniz. Başka bir yaklaşım ise görsel görüntüleri yaratıcı amaçlar için kullanmaktır. Hayatınızın, bir hedefinizi gerçekleştirdikten sonra nasıl görüneceğine dair zihninizde bir görüntü oluşturmak ve hedefe çoktan ulaştığınızı görmek, gerçekleştirmek istediğiniz sonuçları destekleyen bir yaşamı size sunar.

Japa veya Mantra Bazlı Meditasyon

Japa meditasyonu, bugün bilinen en eski ve klasik tekniklerden biri olan mantra tabanlı bir meditasyon yoludur. ‘Mantra’ sözcüğü, zihin aracı ya da zihin aleti anlamına gelir. Meditasyon süresince bir kelime veya cümle yinelenir ve odak süreç boyunca mantada olur. Uygulama sırasında, zihin mantradan uzağa; başka düşüncelere, seslere veya fiziksel duyulara doğru kayarsa, dikkati sadece mantranın tekrarına yönlendirmek yeterlidir. Mantra tekrarlandıkça mantranın anlamı ve enerji esansı ile bağ kurulur.

Dinamik Meditasyon

Dinamik meditasyon, fiziksel eylemlerin dahil olduğu bir meditasyon şeklidir. Bu terim, 1970’lerin başında Osho tarafından kullanılmıştır.

Gevşeme, farkındalık ve sessizliğe zemin oluşturmak için derin nefes alma (dinamik), sallanma (kundalini), dans etme (natraj) gibi farklı teknikler kullanılır. Bu yçöntemlerde zihnin odağı hareket ve nefes olacağından bir trans hali mevcut olur ve zihni izlemek kolaylaşır.

Birkaç farklı meditasyon türünü denedikten sonra, neyin yanına döndüğünüzle neyin neyin olmadığı hakkında daha iyi bir fikre sahip olacaksınız. Hatırlanması gereken en önemli şey, doğru ya da yanlış meditasyon olmaması; aynı hedefe giden birçok yol var ve yaşamın güzelliği kendi yolumuzu seçmemiz.

Başlangıçta basit tutun, meditasyon pratiğinizi seçtikten sonra geliştirmek için her gün 15 ila 20 dakika ayırmanız yeterli. Düzenli uyguladığınızda hayatınızı değiştirecek bir sürü faydasını göreceksiniz.

Namaste,

Deniz Orbay.